Erdi Aroaren bilakaeran garrantzi handikoa izan zen XI. mendea, egoera-aldaketa nabarmena gertatu zelako mende horretan. Feudalismoa nagusitu zen, eta hiriak eta haiei loturiko jarduera ekonomikoak berriz agertu ziren. Halere, gizartearen oinarria nekazaritza izan zen eta arte erromanikoaren arrasto gehienak nekazaritza-eremuetako eraikinak dira.
Kultura arloan, XI. mendean, aldaketa garrantzitsua gertatu zen Elizan: Citeaux-en sortutako monasterioen erreforma Europa osora zabaldu zen. Monasterio horien eredu artistikoa erromanikoa zen. Horrez gainera, Nafarroako Antso III.ak Donejakue Bide klasikoa (Frantses bidea deiturikoa) zehaztu zuen, eta bide horretan eraikin erromanikoak eraiki zituzten. Europa osoko jendea ibiltzen zen bide horretan eta, erromesek, etxeratutakoan, bidean ikusi eta ikasitakoa gauzatzen zuten.
Hauek ziren ezaugarrietako batzuk: